دانشکده تغذیه و علوم غذایی
اثر پروبیوتیک ها بر فلزات سنگین
پروبیوتیک ها، باکتری های مفید برای سلامتی هستند که دارای خواص ضد سرطانی هستند از طرفی موجب بهبود سیستم ایمنی، تولید ویتامینها، بهبود میکروارگانیسم های روده، کاهش کلسترول خون، سنتز مواد ضدمیکروبی و کاهش جذب فلزات سنگین در انسان می شوند.
مطالعات مختلف نشان داده است که پروبیوتیک ها می توانند جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها در مقابله با باکتری های بیماریزا باشند.
همانطور که ذکر شد پروبیوتیک ها به عنوان میکروب های سالم روده، علاوه بر اثرات مفید بر سلامت انسان، توانایی بسیار خوبی در حذف و خنثی سازی سموم شیمیایی و مواد ناخواسته موجود در غذاها دارند که می توانند ایمنی غذا را از نظر جذب یا سم زدایی فلزات سنگین، آفت کش ها، باقی ماندههای داروهای ضد انگلی، باقی مانده های آنتی بیوتیک، افزودنی های غذایی مصنوعی و غیر مجاز، آکریلامید، آمین های هتروسیکلیک، و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای افزایش دهند.
نتایج تحقیقات مختلف در سراسر دنیا نشان داد که که پروبیوتیک ها توانایی غیرفعال کردن و سم زدایی ترکیبات شیمیایی بیولوژیکی و مصنوعی مختلف در غذاها و بدن میزبان را پس از مصرف دارند.
فلزات سنگین به دلیل پایداری زیاد، نیمه عمر بیولوژیکی بالا همچنین خاصیت تجمعی در بدن انسان موجب نگرانی های زیادی شده است.
این فلزات می توانند سبب بروز انواع بیماری های قلبی، کلیوی و سرطان ها گردند، از این رو کاهش و حذف آنها در زنجیره ی موادغذایی و محیط زیست از اهمیت زیادی برخوردار است. روش های فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی از جمله روش های مورد استفاده بدین منظور است.
روش های فیزیکوشیمیایی مانند رسوب شیمیایی، تبخیر یا تبادل یونی رزین به منظور سم زدایی فلزات سنگین بسیار پرهزینه هستند و ممکن است گاهی اوقات چندان مؤثر نباشند.
جداسازی بیولوژیکی، روشی مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست است که موجب کاهش میزان فلزات سمی تا حد قابل قبول در فاضلاب و مواد غذایی می شود.
بطور کلی هزینه های عملیاتی پایین، زمان کوتاه، قابلیت استفاده در مواد غذایی، گزینش پذیری بالای آنها در حذف فلزات سنگین، حداقل استفاده از مواد شیمیایی، همچنین توانایی آنها در حفظ عملکرد در دماهای مختلف از مزایای استفاده از پروبیوتیک ها است که می توان به آن اشاره کرد.
باکتریهای پروبیوتیک به دلیل تمایل زیاد به ایجاد اتصال با پروتئین های دیواره سلولی روده، در غیرفعال کردن سموم بسیار مفید هستند. دیواره سلولی میکروارگانیسم عمدتاً از پلی ساکاریدها، لیپیدها و پروتئین ها تشکیل شده است که می توانند با فلزات اتصال برقرار کنند.
در نتیجه مصرف خوراکی باکتری های اسیدلاکتیک می تواند فلزات سنگین را به طور موثر از طریق مدفوع از بدن دفع کند و موجب حفظ سلامت بیشتر انسان در برابر این آلاینده های سمی شود./ف.نوروزی فرد
"الهام باباعلی" کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی موادغذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی
پایان خبر